Geboortecentrum Amsterdam

Thuis bevallen

Elke maand organiseren wij een informatieavond over de bevalling. Afwisselend met mijn collega presenteer ik die avond. Dat doe ik inmiddels al zo’n 30 jaar en ik vind het nog steeds leuk om te doen.

“Thuis bevallen”

Het mechanisme van bevallen is door de jaren heen natuurlijk niet veranderd. De manier waarop wij de informatie overbrengen is echter behoorlijk veranderd. Een terugkerend heikel punt bijvoorbeeld is de mogelijkheid om thuis te bevallen.

Hoe komt dat toch? Ik ben een groot voorstander van thuis bevallen. Ik heb zelf mijn 3 kinderen thuis gekregen en vond het heel erg fijn om in mijn eigen omgeving met de mensen die ik erbij wilde hebben op mijn manier te kunnen bevallen. Ik had de regie. Mijn eigen douche, mijn eigen thee en vooral de baas in mijn eigen huis. Bij mijn laatste bevalling kwam de vroedvrouw te laat, waardoor mijn vriend onze dochter in het bijzijn van haar twee broertjes op heeft gevangen. Super leuk en zo bijzonder. Wij vergeten dat nooit meer.

Uit alle wetenschappelijke onderzoeken (onderzoek van Marlies Rijnders, de Cochrane study, Oxytocin study van Michel Odent) die gedaan zijn naar dit onderwerp, komt telkens weer dat vrouwen die thuis zijn bevallen meer tevreden zijn over hun bevalling,  minder ingrepen (medische interventies) ondergaan en baby’s een betere start hebben dan wanneer een vrouw bevalt in een klinische setting.

Dat zijn dus de harde feiten. Een ander hard feit is dat in de jaren 80 van de vorige eeuw nog ongeveer 50 % van alle vrouwen thuis beviel. Dit percentage is in de afgelopen decennia tot onder de 20 % gedaald. Een heel vreemde tendens als je de positieve resultaten van het thuis bevallen er naast legt.

Negatieve lading op thuis bevallen.

Waarom bevallen er steeds minder mensen thuis? Waarom krijg ik heel regelmatig de feedback als ik de informatie avond heb gepresenteerd dat ik wel erg vóór de thuisbevalling ben? Waarom zit er zo’n negatieve lading op het thuis bevallen en voelen mensen zich er zo op aangesproken?

Ik leg goed uit wat de beste omstandigheden zijn om de kans op een vlotte bevalling te vergroten. Ik heb het uitgebreid over het mechanisme wat daarbij dienst doet. Hoe gevoelig de baarmoeder reageert op verstoring en hoe makkelijk de oxytocine, het weeën hormoon, verdwijnt doordat er adrenaline wordt geproduceerd. Die adrenaline is het hormoon wat je maakt als je stress ervaart. Je wordt heel alert en de adrenaline stelt je in staat om te ‘vechten of te vluchten’. Bepaald niet de omstandigheid waarbij je in staat wordt gesteld om weeën op te vangen. Daarvoor heb je rust en vertrouwen nodig.

Volgens mij leg ik het altijd goed en genuanceerd uit. Het is echt niet zo dat ik zonder enige context roep dat iedereen thuis moet bevallen, zeker niet. Er zijn ook absoluut bevallingen die beter verlopen in een klinische setting.

Maar hoe subtiel en voorzichtig ik ook ben of in elk geval denk te zijn, er zijn altijd koppels die zich ergeren aan het feit dat ik de mogelijkheid noem om thuis te kunnen bevallen. Mensen realiseren zich niet wat voor groot goed het is om deze keuze überhaupt te hebben. In alle landen om ons heen is de mogelijkheid om thuis te bevallen uitgebannen tot zelfs strafbaar. Waar vroeger alle kinderen thuis werden geboren, overal op de wereld, is de ‘beschaving’ helaas de dood in de pot geweest voor de vrije keuze van vrouwen voor de plek waar zij haar kind ter wereld wil brengen.

Behalve in Nederland.

Daar is het fenomeen onderdeel geworden van ons nationale erfgoed. Een hele goede opleiding die al jaren lang fantastische, zelfstandig werkende, onafhankelijke vakvrouwen aflevert, die moeders helpen hun kind op de wereld te zetten op de plek die zij daar zelf voor hebben uitgekozen. Kundige vrouwen die niet alleen ‘verlossen’ maar de zwangere en haar partner bijstaat in de 9 maanden van de zwangerschap en daarna de moeder en pasgeborene in het kraambed begeleid. Echte vroede (wijze) vrouwen. Die de tijd nemen om een vrouw op háár manier te laten bevallen zonder medische ingrepen. Die proberen het zelfvertrouwen van de zwangere te vergroten door voor te lichten en uit te leggen, door protocollen en tijdschema’s niet te strikt te hanteren en die mee zoeken naar de manier waarop deze specifieke vrouw haar baby het best geboren kan laten worden. Vrouwen die op een gelijkwaardige manier samenwerken met gynaecologen en op deze manier elke zwangere vrouw het beste uit twee werelden kunnen bieden.

Van heinde en ver komen professionals die dat Nederlandse systeem wel eens van dichtbij willen zien. Braziliaanse gynaecologen die in hun eigen land bij 95 % van de bevallingen een keizersnede doen en de kunst eigenlijk niet meer beheersen om een baby vaginaal geboren te laten worden. Wij nemen ze mee om ze te laten zien waar een vrouw toe in staat is en dat je je er als hulpverlener maar beter zo weinig mogelijk mee kan bemoeien. In België opgeleide verloskundigen die zich rot schrikken van een wee en zich geen raad weten omdat in België een vrouw bijna niet meer zonder ruggenprik bevalt. Die daardoor dus geen weeën voelen, maar wel veel vaker ingeknipt worden en met een vacuümpomp geholpen moeten worden. Italiaanse gynaecologen die zien dat een barende zelf kan bepalen wat de beste houding is om haar kind er uit te persen en Spaanse artsen die zich verbazen over het feit dat wij de tijd nemen om de vragen van vrouwen tot in detail te beantwoorden en ze vervolgens zelf de keuze laten wat zij een prettige manier vinden.

Ik blijf het onderwerp onvermoeibaar uitleggen aan iedereen die het horen wil. Voor mij gaat het over veel meer dan bevallen. Het gaat over emancipatie, over het bekrachtigen van vrouwen, over het onafhankelijk en op eigen kracht je kind baren zoals jij dat wilt.

Dat zijn geen vijftien (beval-) uurtjes van je leven. Dat draag je de rest van je leven met je mee.